Pojawia się coraz więcej doniesień o klientach Domu Maklerskiego XTB pokrzywdzonych atakami zorganizowanych grup przestępczych, wykorzystujących ich rachunki do transakcji na niskopłynnych instrumentach finansowych, co umożliwia wyprowadzenie środków. Nie można wykluczyć, że problem dotyczy większej grupy domów maklerskich, ale wobec wielkości XTB włamanie do tej instytucji jest po prostu bardziej medialne.
Mając na względzie, że moja kancelaria zajmuje się sprawami z zakresu prawa finansowego, w tym dotyczących środków i aktywów utraconych przez klientów polskich instytucji finansowych w wyniku popełnianych cyberprzestępstw – w tym wpisie przedstawię najważniejsze informacje.
Odpowiedzialność karną związaną ze stratami poniesionymi na skutek włamania na rachunki inwestycyjne można przypisać wyłącznie sprawcom przestępstwa. Biorąc pod uwagę jego opisywany przebieg uważam, że mało prawdopodobne jest ustalenie osób faktycznie popełniających przestępstwo, w związku z czym postepowania karne zostaną najprawdopodobniej umorzone z uwagi na niewykrycie sprawców.
Nie można jednak wykluczyć ujęcia mniej istotnych wykonawców przestępstwa, tak zwanych słupów, którzy nierzadko są wykorzystywani do transferu środków pozyskanych w następstwie włamania. Są to niestety zazwyczaj osoby niemajętne, od których nawet w przypadku wyroku skazującego nie jest możliwe odzyskanie istotnych środków.
Natomiast, biorąc pod uwagę aktualnie dostępne informacje, jako skrajnie mało prawdopodobne wydaje się wszczęcie postepowania karnego przeciwko członkom zarządu domu maklerskiego. Wszystko wskazuje, że XTB jest jednym z podmiotów poszkodowanych w sprawie, co jednak nie wyklucza jego odpowiedzialności cywilnej.
Do środków i aktywów znajdujących się na rachunku klienta domu maklerskiego stosuje się część przepisów dotyczących rachunku bankowego, a nadto szereg regulacji wynikających z aktów prawa takich jak w szczególności ustawa o obrocie instrumentami finansowymi.
Z tego też powodu dom maklerski co do zasady ponosi odpowiedzialność zarówno za bezpieczeństwo środków pieniężnych, jak i aktywów przypisanych do rachunku, takich jak chociażby akcje. Co istotne, odpowiedzialność domu maklerskiego nie może być ograniczona w drodze umowy, czy też tym bardziej regulaminu.
Na domu maklerskim ciąży obowiązek zapewniania ram organizacyjnych ograniczających do minimum ryzyko utraty środków przez klientów. Opisywane przypadki zdają się ujawniać szereg nieprawidłowości, wskazujących, że rzeczone ryzyko nie zostało ograniczone przez dom maklerski do minimum. Wskazać można chociażby niedostatecznie bezpieczny system logowania, czy też nieprawidłowości w zakresie udzielana pomocy na infolinii.
Jeśli w przypadku klienta XTB włamanie na jego rachunek bankowy doprowadziło do strat, powinien on nie tylko złożyć zawiadomienie o przestępstwie, ale również i wystosować wobec domu maklerskiego reklamację. Ważne by ten dokument był sporządzony profesjonalnie, najlepiej przez adwokata wyspecjalizowanego w takich sprawach.
Pomimo tego, że reklamacja z dużym prawdopodobieństwem zostanie rozpoznana odmownie, jej złożenie ułatwia dalsze działania nakierowane na uzyskanie odszkodowania. Kolejny krok może stanowić albo wytoczenie powództwa, albo wystąpienie z wnioskiem o postepowanie polubowne przed Rzecznikiem Finansowym. Wybór dalszej drogi powinien być uzależniony od konkretnej sytuacji poszkodowanego.
Należy mieć na względzie, że do środków zgromadzonych na rachunku inwestycyjnym stosuje się m.in. przepis art. 731 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:
Roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat dwóch.
Przygotowanie powództwa w tego typu sprawie wymaga czasu, wynika to z terminów przewidzianych na niektóre czynności (np. miesiąc w przypadku udzielenia odpowiedzi na reklamację), jak i ich wyjątkowo skomplikowanego charakteru (zarówno prawnego jak i faktycznego). Nie warto więc czekać z podjęciem działań zbyt długo.
Przypadki dotyczące włamań na rachunki inwestycyjne są na tyle liczne, że sprawą zainteresował się portal Bankier.pl, który szczegółowo opisał sytuację w artykule XTB bardzo przeprasza. Włamania na konta, późna blokada i kilkaset tysięcy zł strat. Z uwagi na moje duże doświadczenie w tego typu sporach (m.in. precedensowy wyrok w sprawie cyberoszustwa przeciwko ING Bank Śląski) oraz naukowe zainteresowanie tą tematyką (zaledwie miesiąc temu wydano mój artykuł naukowy o cyberoszustwach na szkodę klientów polskich banków) portal zwrócił się do mnie o komentarz ekspercki, z którym można zapoznać się powoływanej publikacji.
Wypowiedź w charakterze eksperta dla ogólnopolskiego portalu tej klasy stanowi niewątpliwe wyróżnienie, a także dowód wysokich kompetencji jako pełnomocnika procesowego. Tematyka włamań na rachunki bankowe klientów polskich domów maklerskich cały czas pozostaje w obszarze mojego zainteresowania.
Jestem doświadczonym adwokatom, wyspecjalizowanym w prawie finansowym, posiadam szeroką wiedzę z zakresu krajowego rynku finansowego. Wielokrotnie uzyskiwałem precedensowe rozstrzygnięcia w sprawach prowadzonych przeciwko instytucjom finansowym. Nie obawiam się prowadzenia spraw przeciwko dużym spółkom, takim jak banki, czy domy maklerskie.
Praktykę adwokacką łączę z zatrudnieniem jako pracownik badawczy na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach, gdzie prowadzę przedmioty związane z instytucjami finansowymi. Jestem również autorem licznych publikacji naukowych dotyczących rynku finansowego i bankowego.
Każda sprawa wymaga indywidualnego podejścia, kluczowe jest opracowanie strategii procesowej dopasowanej do konkretnego przypadku i uwzględniającego możliwości klienta. Poszkodowani klienci domów maklerskich (w tym XTB włamanie) proszeni są o kontakt telefoniczny 605 396 946 lub mailowy sekretariat@kaczmarczyk-adwokat.pl.
Niecały rok temu (1 sierpnia 2024 roku) Promontoria Holding 418 B.V. (kontrolowany przez fundusze) nabył…
Kancelaria z przyjemnością informuje, że w numerze 223 czasopisma naukowego Scientific Papers of Silesian University…
Zdarza się, że za sprawą różnych nieoczekiwanych wydatków oraz nieuczciwości banków i parabanków narastające odsetki…
Miło nam poinformować, że w numerze 2/2025 czasopisma naukowego Journal of Finance and Financial Law…
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał 13 lutego 2025 roku wyrok w sprawie o sygn. akt…
Kancelaria informowała już wcześniej o prawomocnej wygranej przed Sądem Rejonowym w Jastrzębiu-Zdroju w sprawie przeciwko Alior…