Sąd Rejonowy w Rybniku w sprawie prowadzonej przez adwokata Wojciecha Kaczmarczyka przeciwko ING Bankowi Śląskiemu dotyczącej odpowiedzialności banku za słabe procedury bezpieczeństwa wyrokiem z dnia 17 stycznia 2024 roku (sygn. akt I C 1125/21) zasądził na rzecz klientki kancelarii całą żądaną kwotę wraz z odsetkami. Wyrok jest nieprawomocny, nie zostało jeszcze sporządzone jego uzasadnienie (jeśli wyrok się uprawomocni – bank zapłaci za oszustów).
Zwrot odszkodowania ubezpieczycielowi
Każdy pojazd mechaniczny w Polsce powinien być objęty ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej (OC), z której to polisy poszkodowany może domagać się wypłaty zadośćuczynienia (szkody na osobie), czy też odszkodowania (najczęściej koszty naprawy samochodu, lub jego wartość w przypadku szkody całkowitej). W określonych sytuacjach już po dokonaniu wypłaty z polisy może się pojawić żądanie o zwrot odszkodowania ubezpieczycielowi. Najczęściej dzieje się tak, gdy zdaniem ubezpieczyciela pojawiają się nowe dowody wskazujące na winę poszkodowanego (najczęściej jest to zmiana wyjaśnień przez sprawcę).
Wycena wartości samochodu
Wycena wartości samochodu przed szkodą to zazwyczaj jeden istotnych elementów w przypadku odszkodowania za szkodę komunikacyjną (osobne zagadnienie może stanowić zadośćuczynienie), zwłaszcza w przypadku tzw. szkody całkowitej (występuje, gdy naprawa samochodu jest niemożliwa lub nierentowna). Podobnie dokonuje się wyceny wartości samochodu na potrzeby podziału majątku wspólnego małżonków.
Jedną z wartości, od których ubezpieczyciel uzależnia wysokość odszkodowania jest właśnie wycena wartości samochodu przed szkodą. Kwotę odszkodowania przyznaną przez ubezpieczyciela stanowi różnica pomiędzy wartością samochodu przed szkodą (czyli obliczona na dzień szkody) a wartością pozostałości (tzw. wraku), a także ewentualne dodatkowe koszy związane z wypadkiem (holowanie itd.).
Na potrzebny ubezpieczyciela wyceny dokonuje jego pracownik. Nie jest to jednak biegły sądowy, a moje doświadczenie wskazuje, że wyceny ubezpieczyciela są zazwyczaj zaniżane o ok. 10 do 20% (proceder zaniżania odszkodowań dotyczy wszystkich ubezpieczycieli). Niżej opiszę zasady dokonywania wyceny oraz kroki jakie należy podjąć, aby uzyskać uczciwe odszkodowanie.
Służebność przesyłu – inwestycje gminne
Często zdarza się, że inwestycje gminne (zazwyczaj o charakterze wodno-kanalizacyjnym) wymagają częściowego wykorzystania działek prywatnych (służebność przesyłu), na których umiejscawiane są nie tylko instalacje podziemne (np. rury), ale też różnorakie instalacje naziemne (np. studzienki ściekowe), które ujemnie wpływają na wartość nieruchomości.
Utratę wartości nieruchomości – stosownie do art. 3052 § 1 k.c. – powinno rekompensować stosowne wynagrodzenie, przy czym winno ono stanowić ekwiwalent wszystkich korzyści, których właściciel będzie pozbawiony w związku z ustanowieniem służebności i powinno pokryć wszystkie przyszłe niedogodności z tym związane.
Gminy oraz powiązani z nimi przedsiębiorcy wodociągowi zazwyczaj nie informują o możliwości uzyskania wynagrodzenia związanego z planowaną inwestycją (służebność przesyłu). Jednocześnie wywierają na właścicieli presję, twierdząc że ustalenie takiego wynagrodzenia możliwe jest dopiero po zakończeniu inwestycji, a brak zgody właściciela uniemożliwia gminie jej przeprowadzenie.
Kredyty frankowe (walutowe)
Fluktuacje na rynkach finansowych (w szczególności walutowych) sprawiły, że kredyty frankowe (walutowe) stały się istotnym problemem dla wielu gospodarstw domowych w Polsce. Kredyty frankowe przedstawiane jako rzekomo atrakcyjniejsza alternatywa dla kredytów złotowych zamieniły marzenia o własnej nieruchomości w niekończące się pasmo stresów. Zapraszam także do lektury innych moich publikacji na temat kredytów frankowych:
Kredyt frankowy – pytania i odpowiedzi
Kredyt frankowy – fakty i mity
Można zaobserwować wręcz namnażanie się różnorakich podmiotów obiecujących odzyskanie ogromnych sum, zachowanie nieruchomości, rozwiązanie umowy kredytu i w dodatku wszystko to jednocześnie. Jednakże śledząc orzecznictwo sądów powszechnych odnosiłem wrażenie, że są to obietnice mocno przesadzone. 3 października 2019 roku TSUE wydał wyrok w sprawie o sygn. akt C‑260/18 dotyczący materii kredytów walutowych. O jego skutkach piszę tutaj (wyrok dla Frankowiczów).
Oczywiście, Internet epatuje niesamowicie korzystnymi wyrokami – nie są to jednak jedyne orzeczenia, a wśród orzeczeń sądów odwoławczych i Sądu Najwyższego można znaleźć wiele niekorzystnych rozstrzygnięć. Kredytobiorca musi mieć na uwadze to, że przegranie sprawy o kilkaset tysięcy złotych może wiązać się z kosztami idącymi w dziesiątki tysięcy złotych. Niżej pozwolę sobie przedstawić moje spojrzenie na problem wywołany przez kredyty frankowe.
Zadośćuczynienie – szkody komunikacyjne
Ostatnio wskazałem, że jednymi z najczęstszych zdarzeń rodzących odpowiedzialność po stronie ubezpieczyciela są szkody komunikacyjne, a poszkodowanemu przysługują najczęściej dwa rodzaje roszczeń – żądanie odszkodowanie oraz zadośćuczynienie. Niżej poruszę kwestie związane właśnie z zadośćuczynieniem, czyli kompensatą cierpień fizycznych i psychicznych ofiary wypadku.
Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu zadośćuczynienia wynika zazwyczaj z polisy OC sprawcy. Zdarza się, że ubezpieczyciel zobowiązany jest do zapłaty także z tytułu ubezpieczenia dobrowolnego, jednakże są to zazwyczaj zdecydowanie niższe kwoty, wynikające ze swoistego cennika będącego elementem OWU (ogólnych warunków ubezpieczenia).
Sam udział w wypadku nie świadczy jeszcze o tym, że poszkodowanemu należy się zadośćuczynienie, konieczne jest wystąpienie także elementu cierpień fizycznych i/lub psychicznych. W przypadku śmierci poszkodowanego – prawo do zadośćuczynienia przysługuje jego bliskim. Odmienne roszczenie, w przypadku skutków wypadku pogarszających sytuację zawodową lub generujących stałe koszty stanowi renta należna od ubezpieczyciela.
Odszkodowanie – szkody komunikacyjne
Jednymi z najczęstszych zdarzeń rodzących odpowiedzialność po stronie ubezpieczyciela są szkody komunikacyjne. Poszkodowanemu przysługują najczęściej dwa rodzaje roszczeń – odszkodowanie (zwrot wszystkich poniesionych kosztów, naprawa samochodu, spadek wartości itd.) oraz zadośćuczynienie (krzywdy związane z uszczerbkiem na zdrowiu).
Odpowiedzialność ubezpieczyciela wynika zazwyczaj z polisy OC sprawcy lub dobrowolnego ubezpieczenia poszkodowanego. Niewątpliwie dochodzenie roszczenia z polisy OC sprawcy stanowi dla poszkodowanego sytuację zdecydowanie bardziej korzystną (w przypadku dobrowolnego ubezpieczenia wiążąca jest treść umowy, zawierające liczne ograniczenia). Numer polisy OC sprawcy można uzyskać na stronie Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
W przypadku zdarzeń wywołujących większą szkodę warto od początku likwidacji szkody korzystać z pomocy profesjonalisty. Adwokat posiadając odpowiednie doświadczenie potrafi ocenić jakie roszczenie jest uzasadnione, a także o ile zajdzie taka konieczność – doprowadzić do satysfakcjonującego finału w sądzie. Nie warto natomiast w mojej ocenie korzystać z usług podmiotów pomagających wyłącznie w zawarciu ugody pozasądowej.
Podział majątku wspólnego
Zdecydowana większość małżeństw w Polsce nie decyduje się na zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej (tzw. intercyza). Taki stan rzeczy sprawia, że po orzeczeniu rozwodu konieczny jest podział majątku wspólnego małżonków. Podział taki może być dokonany na drodze notarialnej (przy zgodzie zainteresowanych) lub w trakcie postępowania nieprocesowego.
Sądem właściwym do rozpoznania sprawy o podział majątku wspólnego jest sąd rejonowy, którego właściwość miejscową ustala się według miejsca położenia wspólnego majątku. W przypadku, kiedy z uwagi na położenie majątku w różnych miejscowościach właściwe jest kilka sądów rejonowych – wyboru dokonuje wnioskodawca.
Wniosek o podział majątku powinien określać co wchodzi w jego skład oraz w jaki sposób wnioskodawca domaga się jego podziału. Zazwyczaj polega to na stworzeniu listy wszystkich elementów majątku oraz zaznaczeniu, komu które z nich powinny zostać przydzielone. Na rzecz osoby, która otrzymuje mniej wartościowe składniki majątku powinna zostać orzeczona stosowna spłata.