Alimenty na dziecko

Rodzice zobowiązani są do ponoszenia kosztów utrzymania dziecka, co w przypadku ich rozstania często wiąże się z sądowym ustaleniem wysokości alimentów. Alimenty na dziecko winny zostać orzeczone na poziomie adekwatnym do potrzeb uprawnionego oraz możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego (rodzica). Wraz ze zmianą stosunków możliwe jest obniżenie lub podwyższenie wcześniej zasądzonych alimentów.

Często dzieje się tak, że większość kosztów utrzymania dziecka nałożona zostaje na rodzica, z którym dziecko nie mieszka i spędza czas jedynie okazjonalnie. Nie ma w tym jednak nic złego – wychowanie i opieka nad dzieckiem wiąże się z licznymi wyrzeczeniami, a k.r.i.o. wprost przewiduje możliwość realizacji obowiązku alimentacyjnego poprzez osobiste starania rodzica.

Niestety zdarza się również, że nierzetelne zachowanie jednej ze stron prowadzi do orzeczenia świadczenia niezgodnego z rzeczywistym stanem rzeczy. Może to być efekt zarówno rażącego zawyżania kosztów utrzymania dziecka, jak i też drastycznego zaniżenia możliwości zarobkowych oraz majątkowych zobowiązanego. Właściwe prowadzenie sprawy może uchronić wtedy drugą stronę przed orzeczeniem niekorzystnych alimentów na najbliższe lata.

Wyżej prezentowane rozważania prowadzą do konkluzji, że w sprawie alimentacyjnej kluczowe są dwie wartości – potrzeby (koszty utrzymania dziecka) oraz możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego (głównym czynnikiem jest miesięczny dochód). Niezależnie od tego, po której stronie się znaleźliśmy – warto przygotować się odpowiednio do sprawy.

Podstawowe dowody stanowią rachunki, faktury, umowy, tzw. paski oraz składane deklaracje PIT. Niezależnie od przedłożonej dokumentacji normę stanowi przesłuchanie stron (w przypadku małoletniego – działającego za niego rodzica) na okoliczność ponoszonych kosztów i uzyskiwanych dochodów. Często zdarza się, że nierzetelny przeciwnik przedstawia dokumenty nie oddające rzeczywistego stanu rzeczy (rachunki znajomych, umowa o pracę zawarta na ułamek etatu itd.).

Dlatego też warto mieć rozeznanie co do sytuacji drugiej strony. W dzisiejszych czasach zaskakująco dobre efekty daje zapoznanie się z treścią wpisów na portalach społecznościowych, z których wydruk nierzadko jest dowodem skutecznie wpływającym na końcowy wynik sprawy. Przykładowo przedstawienie zdjęć i wpisów z drogich wakacji podważa wiarygodność osoby twierdzącej, że utrzymuje się z pensji minimalnej.

Podkreślić należy jednak, że wysokie możliwości zarobkowe zobowiązanego nie zawsze muszą skutkować tym, iż orzeczone zostaną wysokie alimenty. Zobowiązany ma bowiem prawo do dobrowolnego świadczenia na rzecz małoletniego (atrakcyjne prezenty, organizowanie czasu wolnego itd.) i sąd orzekając o alimentach nie powinien go tego uprawnienia pozbawiać, zwłaszcza że wspólne spędzanie czasu i osobiste przekazywanie podarunków wpływa pozytywnie na więź łączącą rodzica i dziecko. Warto dysponować dowodami na powyższe okoliczności (rachunki, zdjęcia, etc.).

Rodzic działający za uprawnionego do alimentacji powinien być także świadomy tego, że w toku rozpoznawania sprawy o zasądzenie alimentów może złożyć wniosek o zabezpieczenie powództwa, poprzez zobowiązanie strony pozwanej do łożenia określonych przez sąd alimentów do czasu wydania wyroku przez sąd I instancji. Jeżeli wniosek będzie w sposób wystarczający uprawdopodabniał interes zobowiązanego – sąd na posiedzeniu niejawnym wyda postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia alimentów.

Czym skutkują natomiast błędy popełnione w toku sprawy o orzeczenie/zmianę alimentów? Niewątpliwie orzeczeniem alimentów w wysokości nieodpowiadającej rzeczywistej relacji pomiędzy potrzebami uprawnionego a możliwościami zobowiązanego. Co istotne do późniejszej zmiany niekorzystnego wyroku konieczne jest wykazanie, że doszło do zmiany stosunków, czyli że stan rzeczy jest inny niż w chwili orzekania. Samo wykazanie, iż strona nieskutecznie dowodziła swoich racji nie będzie skutkować zmianą wyroku.

Nie oznacza to jednak, że raz zasądzonego świadczenia alimentacyjnego nie można zmienić. W lepszej sytuacji jest uprawniony, bowiem co oczywiste – dzieci rosną, a wraz z wiekiem rosną ich potrzeby. Dokładne wykazanie różnic między stanem istniejącym w chwili wydania wyroku, a stanem obecnym powinno skutkować zmianą wysokości świadczenia alimentacyjnego. Pamiętać jednak należy, że również i strona przeciwna będzie w takiej sytuacji zmierzać do wykazania zmiany swojej sytuacji.

Należy także mieć na uwadze, że przy orzeczeniu rozwodu (lub separacji) rozstrzygnięcie o alimentach stanowi integralną część wyroku. Skutkuje to także uchyleniem ewentualnego wcześniejszego rozstrzygnięcia sądu rejonowego. Pozew o alimenty wzór. Zmiana takiego rozstrzygnięcia możliwa jest na zasadach opisanych wyżej (w ramach postępowania przed sądem rejonowym).