Postępowanie przed Rzecznikiem Finansowym

Postępowania przed Rzecznikiem Finansowym (dawniej Rzecznik Ubezpieczonych) stają się coraz bardziej popularne (prowadzę wiele takich postępowań). Może je zainaugurować konsument po wyczerpaniu ścieżki reklamacyjnej dotyczącej produktu oferowanego przez podmiot rynku finansowego (najczęściej bank lub ubezpieczyciela).

Możliwe jest wystąpienie z wnioskiem o przeprowadzenie postępowania interwencyjnego lub polubownego (mediacyjnego). W pierwszym przypadku Rzecznik niejako zastępując konsumenta dąży do ochrony jego interesu, w drugim natomiast pełni funkcję niezależnego arbitra, umożliwiającego zbliżenie stron i osiągnięcie kompromisu.

Postępowanie mediacyjne jest szczególnie interesującym instrumentem, w sytuacji gdy wiadomo, że działanie instytucji rynku finansowego pozostaje w sprzeczności z obowiązującym prawem, jednakże z różnych względów dokładne określenie wysokości roszczenia konsumenta jest niemożliwe lub znacznie utrudnione (instytucja odmawia udzielenia stosownych informacji, brak stabilnego orzecznictwa, wyjątkowa złożoność produktu etc.).

W takiej sytuacji warto zastanowić się w jaki sposób konsument może uniknąć wysokich kosztów procesowych – które przykładowo w przypadku przegrania przed Sądem I instancji sprawy o „odfrankowienie” kredytu o wartości powyżej 100.000 zł wyniosą: 1.000 zł wpisu, 5.400 zł kosztów pełnomocnika banku oraz ewentualne dalsze koszty opinii biegłego – pozostawiając jednocześnie otwartą drogę do dochodzenia należnego roszczenia.

Postępowanie polubowne przed Rzecznikiem Finansowych wiąże się z opłatą wpisową w wysokości 50 zł oraz ewentualnymi kosztami korespondencji i dojazdu na spotkania mediacyjne. Niezależnie od wyniku postępowania żadna ze stron nie jest zobowiązana do pokrycia kosztów strony przeciwnej. Jednocześnie prawidłowo prowadzone postępowanie przerywa biegu terminu przedawnienia dochodzonego roszczenia (więcej o wpływie postępowania polubownego na bieg terminu przedawnienia).

Żadna ze stron nie jest zobligowana do zawarcia ugody wypracowanej w toku postępowania (mogą ją wypracować same strony, może ją przedstawić również Rzecznik Finansowy), jednakże decydując się na inaugurację postępowania – warto określić na co jesteśmy gotowi się zgodzić (postępowanie prowadzone bez woli zawarcia ugody może nie przerwać skutecznie biegu terminu przedawnienia).

Stąd też niezwykle ważne jest profesjonalne prowadzenie postępowania, umożliwiające określenie w jego toku wysokości roszczenia konsumenta oraz przedstawienie propozycji ugodowej dla niego korzystnej. Podkreślić należy, że dla nadania biegu sprawie konieczne jest jednak orientacyjne określenie roszczenia i propozycji ugodowej już na etapie formułowania wniosku o wszczęcie postępowania.

W mojej ocenie powyższe sprawia, że dla osiągnięcia pożądanego przez konsumenta rezultatu konieczne jest posiłkowanie się nie tylko znajomością procedury postępowania przed Rzecznikiem Finansowym, ale także i szeroką wiedzą z zakresu produktów oferowanych na polskim rynku finansowym. Zaniedbania w tym zakresie mogą skutkować m. in. zawarciem ugody na niekorzystnych warunkach, czy też nawet nieskutecznym przerwaniem biegu terminu przedawnienia (a w konsekwencji oddaleniem późniejszego powództwa).

Profesjonalne prowadzone postępowanie przed Rzecznikiem Finansowym niesie dla konsumenta szereg korzyści niezależnie od stanowiska podmiotu rynku finansowego, bowiem konsument zyskuje albo satysfakcjonującą go ugodę, albo – wobec braku woli pozasądowego zakończenia sporu przez podmiot rynku finansowego – dokładną wiedzę o swoim roszczeniu, przerwanie biegu przedawnienia oraz stanowisko końcowe Rzecznika Finansowego, które może wykorzystać na etapie postępowania sądowego.

Postępowanie prowadzone jest najczęściej w formie elektronicznej (przesyłanie stanowisk za pośrednictwem poczty @mail) i stosownie do obowiązujących przepisów – powinno zakończyć się w terminie trzech miesięcy. Powyższe w połączeniu z niskim kosztem postępowania sprawia, że często rekomenduję moim klientom skorzystanie z tej możliwości w miejsce uwikłania się w kosztowny i niepewny proces sądowy.

Szczegółowe informacje o postępowaniu polubownym znajdują się na stronie Rzecznika Finansowego. Na stronie Rzecznika Finansowego dostępny jest także wzór wniosku inicjującego postępowanie przed Rzecznikiem Finansowym, przy czym formularz ten ma charakter jedynie przykładowy.